In het maart 2021 issue van @HealthManagement.org publiceren @Matthijs van der Linde en @Ton Hanselaar over een onderzoek naar succesfactoren die kunnen helpen bij de toepassing in de praktijk van #WaardegedrevenZorg (#WGZ, #Value-Based HealthCare, #VBHC). Het betreft een vervolg op de uitkomsten van interviews die zijn gehouden met Nederlandse #WGZ experts.

Zie ook https://bit.ly/3ksCoRN :

Een overzicht voor starters

In een eerder onderzoek hebben we de belangrijkste problemen in de zorg geschetst die bijdragen aan de druk op de gezondheidszorg en die opgelost kunnen worden door implementatie van WGZ (Hanselaar en van der Linde 2020).  Sinds 2018 proberen het Linnean-initiatief en het Nederlandse overheidsprogramma #UitkomstgerichteZorg de transitie naar een WGZ-systeem in Nederland te versnellen (#Linnean-initiatief). Ook gezien de hoeveelheid middelen die sindsdien zijn geïnvesteerd, leek het ons relevant te weten welke factoren door experts als belangrijk  worden beschouwd voor een succesvolle WGZ-implementatie.

Hoofdlijnen uit de interviews:

De gerapporteerde succesfactoren voor de implementatie van VBHC zijn, op hoofdlijn:

• ‘Waarde’ voor de patiënt als kerndoel van de zorg
• Een verantwoordelijk, uitgebalanceerd multidisciplinair team
• Een visie en een plan
• Goed begrip van de medische conditie en uitkomsten-set
• WGZ als een veranderingsproces
• Betrokken stakeholders
• Goede financieringscontracten – honorering
• Een verbeter-cultuur

Starters helpen

Met dit overzicht willen we alle bij een WGZ-initiatief betrokkenen, maar vooral de starters, informeren. De uitkomsten van dit onderzoek kunnen hen helpen een best practice te creëren om te starten met een WGZ-initiatief of een bestaand intitiatief te optimaliseren. Punt voor punt verdeeld vanuit drie perspectieven, nl patiënt, zorgverlener en de kosten en IT, concluderen we als volgt.

Patiënten:

• De organisatie van de zorg moet zo zijn ingericht dat

a) de afgesproken uitkomsten gezamenlijk kunnen worden besproken in de spreekkamer tussen patiënt en mantelzorger, zowel vanuit medisch perspectief als vanuit het perspectief van het persoonlijke leven van de patiënt, en

b) gepersonaliseerde beslissingen kunnen worden afgewogen en samen worden genomen.

• Patiënten moeten vanaf het begin worden opgenomen in het multidisciplinaire team.

Betrek ze echt, praat niet over ze, maar mét ze! Niet alle patiënten zullen dit meteen kunnen doen, dus bouw (op) een netwerk van patiënten die al betrokken zijn en geef onderricht aan de anderen.

• Focus op patiënten als zorg-gebruikers én als informatie-verstrekkers. Maak samen inzichtelijk wat echt van waarde is voor hen (medisch, psychologisch, kwaliteit van leven).

• De communicatie met patiënten heeft veel baat bij dezelfde taal. Dit geldt trouwens ook voor collega-zorgverleners!

Zorgverleners:

Leidinggevenden:

• Focus op WGZ-initiatieven die echt tot verbeteringen kunnen leiden. Betrokkenheid van Bestuur en opinieleiders is gunstig voor het initiatief. Wijs als leiding middelen en begeleiding toe en zorg voor training / coaching voor alle betrokkenen.

• Leidinggevenden van WGZ-initiatieven moeten de gewenste WGZ-cultuur borgen. Ze moeten niet alles zelf willen oplossen, maar de verantwoordelijkheid zo veel mogelijk terug leggen bij de teamleden.

• Pas de organisatiestructuur aan bij wat nodig is voor de WGZ-realisering;  geef richting en ondersteun innovatie. Neem de tijd; het kan vijf jaar duren voordat u goed op weg bent.

Het multidisciplinaire team:

• Zoek eerst goed uit wie erbij betrokken moeten zijn; een goede teamsamenstelling met de juiste mensen, die de consequenties van de acties van het team kunnen dragen.

• Houd er rekening mee dat het zorgpad voor patiënten binnen en buiten de zorginstelling loopt.

• Zorg voor ondersteuning door competente mensen (bijv. externen) en training. Maak er tijd voor vrij (niet er even bij doen in de al drukke agenda van zorgverleners).

• Begin met een stapsgewijze, doordachte aanpak en begin pas als je het goed kunt, niet als er bijvoorbeeld niet genoeg patiënten zijn, of als je team simpelweg niet onderscheidend genoeg is.

• Definieer de belangrijkste uitkomstmaten die van belang zijn voor patiënten en zorgverleners en die motiveren om in de spreekkamer te bespreken. Maak gebruik van goed doordachte, gestandaardiseerde uitkomsten-sets en houd je eraan.

• Begin met het meten van uitkomsten op een gestandaardiseerde manier, maar ga pragmatisch te werk en beperk de administratieve lasten.

• Wees transparant over de resultaten en analyses (vaak eerst intern); maak de implicaties zichtbaar en bespreekbaar voor partijen en individuen.

• Innoveer en verbeter op gebieden waar ruimte voor verbetering is, bijv. communicatie met patiënten, ongewenste variatie, behandeling-gerelateerde veranderingen en verhouding resultaten / kosten.

• Leer van de uitkomsten. Let op: het is geen hulpmiddel om mensen te beoordelen, maar om resultaten voor patiënten te verbeteren.

Kosten en IT:

• Het zorgpad gaat over activiteiten die waarde moeten toevoegen, i.c. uitkomsten in relatie tot de ervoor gemaakte kosten. Alle (klinische en ondersteunende) activiteiten die geen toegevoegde waarde hebben voor de patiënt, moeten geïdentificeerd en verwijderd worden.

• Verzorgen van kostprijsberekeningen en passende IT- en data-analyses zijn nodig in verschillende fasen van het WGZ-proces. Het inhuren van topexpertise op deze gebieden kan enorm helpen.

• Pas de geldstroom hierop aan en koppel WGZ-zorg aan uitkeringen via contracten met externe partijen zoals zorgverzekeraars.

Met de antwoorden op de aan de WGZ-experts gestelde vraag “Welke succesfactoren helpen om het WGZ-concept in de praktijk te implementeren?” willen we een best practice bieden, voor diegenen die een WGZ-initiatief willen starten of zijn gestart.

Op de deze manier kunnen artsen en andere zorgverleners in toenemende mate de gidsen worden die hard nodig zijn in de hedendaagse gezondheidszorg. De moeilijkheid ligt niet in de geschiktheid van het WGZ-concept, maar in het loskomen van onze oude ideeën.

 

Referentie:

Hanselaar, A.G.J.M., van der Linde, M (2021): VBHC in Netherlands; Success Factors. HealthManagement.org The Journal, 21(2) 63-70.

Hanselaar, A.G.J.M., van der Linde, M (2020): Value-Based Health Care in the Netherlands; What problems could be solved? A report of interviews with 21 Dutch VBHC experts. HealthManagement.org The Journal, 20(9) 670-673.